مدیریت تنش گرمایی در جوجه های گوشتی

مقدمه

افزایش دمای محیط یکی از عواملی است که پرورش دهنده بایستی به آن توجه نماید. این امر همراه با ازدیاد رطوبت اثرات نامطلوبی را بر روی طیور بر جای می گذارند. کاهش آسایش جوجه ها و کارایی آنها از جمله مهمترین اثرات نامطلوب تنش گرمایی به شمار می آیند. در هنگام بروز این امر جوجه ها بایستی به منظور ممانعت از مرگ و میر ناشی از گرمازدگی سازگارهایی مبتنی بر تنظیم دما را در بدن خود ایجاد نمایند. در این حالت جوجه ها نمی توانند توانایی یا پتانسیل ژنتیکی خود را به طور کامل به معرض نمایش بگذارند. بررسی برخی از اثرات نامطلوب و مدیریت تنش گرمایی در جوجه های گوشتی در جلوگیری از بروز این اثرات از جمله مهمترین اهداف این متن به شمار می آید.

پاسخ فیزیولوژیکی جوجه ها در برابر تنش گرمایی

1 – در جوجه های گوشتی موجود در معرض تنش گرمایی تغییرات رفتاری زیادی ایجاد می شود و آنها با استناد به این تغییرات رفتاری می توانند توازن دمای بدن خود را در برابر محیط حفظ نمایند.

2 – جوجه های گوشتی در هنگام بروز تنش گرمایی تمایل بیشتری را برای استراحت و کاهش فعالیت ها از خود نشان می دهند. برخی دیگر از جوجه ها خیلی آرام و بی حرکت می ایستند و این در حالی است که تعدادی از آنها در نزدیکی دیوارها و یا ظروف آبخوری تجمع می یابند.

3 – جوجه ها معمولا در طی این دوره بال های خود را با هدف خنک نمودن بدن بواسطه کاهش عایق بندی آن از بدن دور نگاه می دارند. در این حالت جریان خون به منظور ایجاد تسریع در روند دفع گرما از بخش های درونی بدن همانند کبد , کلیه ها و روده ها به سوی اندامهای محیطی مانند پوست تغییر جهت می دهد و در درون رگ های عریض این بخش به حرکت در می آید.

4 – له له زدن نیز یکی دیگر از پاسخ های فیزیولوژیکی طیور در برابر تنش گرمایی به شمار می آید. آنها بواسطه اتلاف حرارت از طریق تبخیر حتی حرارت تولید شده توسط بدن خود را از دست می دهند. با این حال له له زدن به فعالیت ماهیچه ایی نیاز دارد و این امر منجر به افزایش نیاز جوجه ها به انرژی می گردد که این امر را بایستی به عنوان یکی از نشانه های بروز تنش گرمایی در جوجه ها در نظر گرفت.

همچنین کاهش کارایی انرژی یکی از جمله مواردی است که در اثر بروز تنش گرمایی در جوجه ها به وقوع می پیوندد. افزایش شدت تنفس یکی از جمله نشانه هایی است که انتظار می رود در دمای نزدیک یا فراتر از 30 درجه سانتیگراد در جوجه ها به وقوع بپیوندد.

5 – رطوبت نسبی نیز یکی از جمله عواملی است که بر از دست دادن گرمای تبخیری ناشی از له له زدن تاثیر می گذارد. جوجه ها گوشتی نیز همپایه با سایر طیور دیگر نمی توانند افزایش دو عامل دما و رطوبت نسبی را تحمل نمایند. میزان مرگ و میر در جوجه های سنگین وزن در اثر افزایش این دو عامل روند صعودی را طی می نماید.

6 – در جوجه های نرمال و طبیعی در اثر بروز تنش گرمایی و افزایش شدت تنفس تقریبا 540 کالری به ازای هر گرم از آب از دست رفته بوسیله ها شش ها از بین می رود.

تاثیر افزایش شدت تنفس بر PH و توازن حالت اسیدی در بدن

1 – در حالت طبیعی و نرمال PH خون توسط برخی از اندامها همانند شش و کلیه و همچنین مکانیسم های بافری مختلف تنظیم می شود و این امر تنها با هدف جلوگیری از بروز تغییرات سریع در میزان PH خون به وقوع می پیوندد. بنابراین همگام با افزایش نرخ تنفس در طیور مبتلا به تنش گرمایی از میزان دی اکسید کربن موجود در خون کاسته می شود. این امر منجر به بروز الکالوز تنفسی ( افزایش PHخون ) می گردد.

2 – در اثر بروز تنش گرمایی پتاسیم و سایر مواد معدنی موجود در بدن خارج می گردند و این امر منجر به بروز تغییر در توازن الکترولیت های موجود در بدن می گردد.

کاهش میزان مصرف خوراک در جوجه های مبتلا به تنش گرمایی

1 – میزان مصرف خوراک در جوجه ها به دلیل افزایش دمای محیط کاهش می یابد و این امر به عنوان بخشی از سازگاری فیزیولوژیکی آنها با افزایش دمای محیط در نظر گرفته می شود.

2 – کاهش میزان مصرف خوراک منجر به ایجاد روند نزولی در مصرف روزانه مواد مغذی موثر در رشد می گردد. با این حال استفاده کمتر از مواد مغذی برای سوخت و ساز را می توان تحت عنوان کاهش گرمای تولید شده توسط بدن تفسیر نمود. در این حالت از میزان رشد کاسته می شود.

3 – در این حالت جوجه ها به دلیل تقلیل نیاز به اتلاف حرارت به سهولت می توانند با این امر مقابله نمایند.

4 – نتایج ناشی از مطالعات حاکی از آن است که همگام با افزایش مصرف خوراک در هنگام بروز تنش گرمایی و مخصوصا در گرمترین اوقات روز از نرخ زنده مانی جوجه ها کاسته می شود.

ایجاد محدودیت تغذیه ایی در جوجه ها در طی تنش گرمایی

1 – در رابطه با مرگ و میر ناشی از تنش گرمایی و ضرر و زیان اقتصادی مربوط به تنش گرمایی می توان به این مطلب اشاره نمود که این موارد در اثر کاهش نرخ رشد و روند نزولی کارایی تغذیه به وقوع می پیوندند. بنابراین پرورش دهندگان نسبت به تحریک جوجه ها برای استفاده از خوراک در آب و هوای گرم تمایل زیادی را از خود نشان می دهند. براین اساس تکنیک های مدیریتی موثر در افزایش مصرف خوراک و یا افزایش سطح فعالیت ها در طی این دوره را می توان به عنوان یک مجموعه از اقدامات مغایر با تولید در نظر گرفت.

2 – در اثر استفاده بیش از حد از خوراک بر میزان تراکم حرارت در بدن طیور افزوده می شود و این امر منجر به افزایش مرگ و میر در آنها می گردد.

3 – ایجاد محدودیت های تغذیه ایی در جوجه های گوشتی قبل و یا در طی پیک یا حداکثر دما از میزان حرارت بدن می کاهد و نرخ زنده مانی در آنها بیشتر می شود.

بهبود تاثیر تنش گرمایی در جوجه های گوشتی

1 – در محیط های گرم و مرطوب و همچنین در هنگام استفاده از جایگاه های باز حرکت هوا و استفاده از آب امری لازم و ضروری به شمار می آید. همچنین افزایش میزان تهوبه در این دسته از محیط ها از اهمیت زیادی برخوردار است.

2 – حرکت هوا در جایگاه از میزان آمونیاک , دی اکسید کربن و رطوبت می کاهد.

3 – افزایش مصرف آب در آب و هوای گرم تنها با هدف کاهش میزان ابتلا به کم آبی در بدن جوجه ها به مرحله اجرا در می آید. در اثر استفاده از آب خنک میزان مصرف خوراک و آب در جوجه ها بهبود می یابد.

4 – نتایج ناشی از مطالعات حاکی از آن است که استفاده از نمک های حاوی مواد معدنی همانند بی کربنات پتاسیم , کلرید پتاسیم و کلرید سدیم و همچنین کلرید آمونیوم با هدف افزایش میزان مصرف آب امری مهم و ضروری به شمار می آید و در این حالت نرخ زنده مانی طیور افزایش می یابد.

تنظیم جیره برای طیور مبتلا به تنش گرمایی

1 – در هنگام بروز تنش گرمایی از میزان مصرف خوراک و همچنین مواد مغذی کاسته می شود بنابراین در این دوره افزایش میزان مواد مغذی موجود در جیره از اهمیت زیادی برخوردار است. ولی در مقابل افزایش میزان پروتئین موجود در جیره رویکردی نامطلوب به شمار می آید. اما همپایه با افزایش میزان مواد مغذی موجود در جیره افزایش میزان انرژی نیز امری مطلوب به شمار می آید. در این حالت بایستی میزان ویتامین ها و مواد معدنی موجود در جیره مورد بازنگری قرار گیرد. همچنین توجه به مقدار ویتامین C که به عنوان یک عامل ضد تنش عمل می کند از اهمیت زیادی برخوردار است.

2 – انتخاب یک کوکسیدواستات و همچنین استفاده از آنتی اکسیدانت ها و بازدارنده های موثر در بروز آلودگی های قارچی در خوراک انبار شده امری لازم و ضروری می باشد.

3 – پروتئین یکی از اجزای سازنده جیره است که در روند تولید هرچه بیشتر گرمای متابولیکی شرکت می کند بنابراین استفاده از جیره های نا متوازن از حیث مقدار اسیدهای آمینه منجر به افزایش حرارت متابولیکی می گردد. توازن اسیدهای آمینه موجود در جیره از اهمیت زیادی برخوردار است. در هنگام بروز تنش گرمایی بایستی جوجه ها را با استفاده از جیره های متوازن از لحاظ اسیدهای آمینه سنتتیک و همچنین حاوی مقادیر مطلوبی از متیونین و لیزین تغذیه نمود.

چکیده

در هنگام بروز تنش گرمایی، جوجه های گوشتی بایستی تنظیمات فیزیولوژیکی مهم و پایداری را در بدن خود ایجاد نمایند. در این دوره از مصرف خوراک کاسته می شود اما در مقابل میزان مصرف آب افزایش می یابد. در این دوره تنظیم جیره با هدف کاهش تولید گرمای متابولیکی و حفظ میزان مصرف مواد مغذی به مرحله اجرا در می آید. میزان مصرف انرژی و توازن جیره از حیث مقدار پروتئین موجود در آن از اهمیت به سزایی برخودار است.

همچنین ایجاد تهویه در حد مطلوب و تحریک جوجه ها برای مصرف آب از جمله اقدامات مهم به شمار می آید. کاهش میزات تحرک جوجه ها از میزان تولید گرما در بدن آنها می کاهد . علاوه براین اعمال محدودیت های تغذیه ایی کنترل شده امری لازم و ضروری است و زمینه مطلوبی را برای افزایش نرخ زنده مانی جوجه های گوشتی در طی تنش گرمایی فراهم می آورد.

منبع: